Tarım ve Orman Bakanlığımızdan Derneğimize iletilen yazıda İran'dan gelen sevkiyatlarda bazı bitki sağlığı önlemleri alınmıştır.

Bu kapsamda ilgi yazı ile "Xylella fastidiosa bakteriyel hastalığının İran'da tespit edildiği European and Mediterranean Plant Protection Organization (EPPO) kayıtlarında görüldüğü bildirilmektedir.

EPPO kayıtlarına göre, Xylella fastidiosa 'nın İran'da badem ve üzümde bulunduğuna dair yayınlar bulunmaktadır.

Ülkemizde Xylella fastidiosa'ın konukçusu olan ticari öneme sahip birçok ürün yetiştirilmektedir. Xylella fastidiosa'nın Türkiye'ye bulaşması ve yayılması durumunda bitkisel üretim ve ihracatımızda ciddi kayıplar yaşanacaktır." ibaresi yer almaktadır. Ayrıca Son zamanlarda ülkemizin sınır komşusu olan ve yakın coğrafyada bulunan ülkelerde, turunçgillerde önemli zararlara yol açan Yeşillenme Hastalığı (Candidatus Liberibacter spp.) ve bu hastalığın vektörü olan Diaphorina citri giderek yayılım göstermektedir.

EPPO kayıtlarında Diaphorina citri ve Candidatus Liberibacter spp.'nin İran'da varlığına dair yayınlar mevcuttur. Türkiye'de Candidatus Liberibacter spp. ve bu hastalığın vektörü olan Diaphorina citri 'nin varlığı bilinmemektedir. Diaphorina citri, bulaşık fidan ve aşı gözü gibi üretim materyalleri, turunçgil bitkilerinin yeşil aksamı, odun ve budama artıkları ile meyve ticareti nedeniyle yayılım göstermektedir.

Ayrıca meyve paketlerinin ambalajları aracılığıyla da zararlının taşınabildiği bilinmektedir. Turunçgil üretimi ve ihracatında dünyada ilk sıralarda yer alan Ülkemiz için bu zararlının girişinin önlenmesi için büyük önem arz ettiği ifade edilmektedir.

Bu nedenle Ülkemize anılan karantina organizmalarının bulaşmasının önlenmesi amacıyla, 1 Kasım 2024 tarihinden önce düzenlenen Bitki Sağlık Sertifikaları (BSS) kapsamındaki sevkiyatlar hariç olmak üzere aşağıdaki şekilde uygulama yürütülecektir.

Xylella fastidiosa ile ilgili önlemler kapsamında;

1. Üretim materyalleri ile iç ve dış mekan süs bitkilerinin ithalatı;
2. Tüketim amaçlı kabuklu badem ile yakacak amaçlı badem kabuklarının ithalatı; durdurulmuştur.
3. Ayrıca İran'dan yakacak amaçlı antep fıstığı, fındık, şeftali ve kayısı çekirdeği kabuğu gibi kabukların Ülkemize ihraç edilmek istenmesi durumunda fümigasyon uygulamasına tabi tutularak, düzenlenecek BSS'de fumigasyon bilgilerinin belirtilmesi gerekmektedir.

Diaphorina citri ile ilgili önlemler;

1. Turunçgil meyveleri ile turunçgil yetiştiriciliğinde kullanılan bütün üretim materyallerinin ithalatı durdurulmuştur.
2. Turunçgil ürünlerinin yetiştiriciliğinde kullanılan üretim materyallerinin Türkiye topraklarını kullanarak transit geçişi durdurulmuştur.
3. Ülkemize yapılacak enginar ithalatında, ürünlerin taze soyulmuş iç tabla enginar şeklinde ve bozulmayı engellemek için vakumlanmış veya salamura yapılarak işlenmiş olarak uygun koşullarda sevk edilmesi gerekmektedir.
4. İran'dan Ülkemize Diaphorina citri'nin konukçusu olan ürünlerin ithal edilmek istenmesi durumunda, ürünlere fümigasyon yapılması ve BSS'de fümigasyona ilişkin bilgilerin yer alması gerekmektedir. Türkiye topraklarından transit geçiş halinde olan sevkiyatlarda ise BSS ile birlikte fümigasyon tutanaklarının da gönderilmesi gerekmektedir.
5. Bitki ve bitkisel ürünlerin taşıma araçları, konteyner, ürün paket ve ambalajlarına dezenfeksiyon uygulaması yapılması ve dezenfeksiyona ilişkin belgelerin BSS beraberinde gönderilmesi gerekmektedir.

Alınan önlemler kapsamında İran'dan ithalat yapan Firmaların ve Nakliye Şirketlerinin herhangi bir mağduriyet yaşamaması için yukarıda belirtilen husulara azami ölçüde dikkat edilerek hasassiyet gösterilmesi hususunda; UND üyelerinin dikkat etmesi talep edilmektedir.

Üyelerimizin bilgilerine sunarız.