İHRACAT TAŞIMALARI
UND’nin derlediği verilere göre; Türk araçlarının geçen yılın Ocak ayında 99.001 adet olan ihracat taşıma sayısı 2019 yılı Ocak ayında -%4 düşüş ile 95.501 adet oldu. Yabancı araçların ise geçen yıl Ocak ayında 25.611 adet olan taşıma sayıları 2019 yılı Ocak ayında -%6 düşüş ile 24.164 adet oldu. Genel toplamda ise geçen yılın aynı dönemine göre -%4 düşüş ile 119.665 adet ihracat taşıması gerçekleştirilmiş oldu. İhracat taşımalarımızın yüzde %80’i Türk, %20’si ise yabancı araçlarla taşınmıştır.
Irak ve Suriye’ye yapılan taşımalarda geçen yılın aynı dönemine göre artış eğilimi olması sebebiyle bölgesel olarak sadece Orta Doğu ülkelerine ihracat taşımalarımızın artış gösterdiği, diğer tüm bölgelere yapılan ihracat taşımalarında ise düşüş görülmektedir.
Avrupa’nın genelinde yapılan taşımalarda yaşanan düşüş eğilimi ele alındığında ise, sadece komşu ülkelerde artış olduğu değerlendirilmektedir. Bulgaristan %26, Romanya %13, Yunanistan %7 olmak üzere olumlu sonuçlar görülmekle birlikte; Almanya -%7, İtalya -%14, Fransa -11% olmak üzere önemli ihracat ülkelerimize taşımacılığın düşmesi dikkat çekmektedir. Avrupa ülkelerine toplamda %2 düşüş yaşanmıştır.
BDT ve Orta Asya ülkelerini incelediğimizde, Azerbaycan’a -% 12ve Nahcivan’a ise -% 71oranında ciddi düşüş olduğu görülmektedir. Gürcistan’a ise yapılan taşıma oranlarında bir değişim görülmemektedir. Rusya Federasyonu’na %13 artış ve Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, Tacikistan ve Kırgızistan’ın içerisinde olduğu Türki Cumhuriyetlerin tümüne taşımacılık sayılarının ciddi oranlarda artmış olması oldukça sevindiricidir. BDT ve Orta Asya bölgesine yapılan ihracat taşımaları genel toplamda -%19 düşüş göstermiştir. Dilucu Sınır Kapısı üzerinden yapılan taşımalarda yaşanan usulsüzlüklere karşı alınan önlemler ve yapılan yoğun kontroller sebebiyle taşıma sayılarında düşüş yaşandığı tespit edilmiştir.
Orta Doğu ülkelerine yapılan taşımalarda Irak’a ve Suriye’ye taşımalar artmış olmasına rağmen İran’a ve Körfez ülkelerine yapılan taşımalar düşüş göstermiştir. Genel toplamda ise geçen yılın aynı dönemine göre bir değişim olmamıştır.
Ocak ayı taşımacılık sayıları üzerinden genel bir değerlendirme yaptığımızda, ihracat yaptığımız önemli Avrupa ülkelerine taşıma sayılarımızın düşmüş olduğunu, Rusya ve Türki Cumhuriyetlere yapılan ihracat taşımalarımız ise önemli derecede arttığını, Orta Doğu taşımalarımızın ise aynı oranda sürdürüldüğünü görmekteyiz. Bu durum ihracat taşımalarımızın Avrupa’dan, Asya ülkelerine doğru yön değiştirmeye başladığını göstermektedir. Önümüzdeki dönemlerde Çin Karayolu Taşımacılığı Anlaşması’nın ve yenilenen Özbekistan Karayolu Taşımacılığı Anlaşması’nın Meclis’ten geçmesiyle birlikte bölgenin daha önemli hale geleceği, ihracat ve ithalat taşıma sayılarımızın artacağı öngörülmektedir.
Türk araçlarının ihracat taşıması yaptığı ilk 10 ülke toplam pazar payının %77’ini karşılamaktadır. İlk 15 ülke %85’ini ve ilk 20 ülke ise %90’ından fazlasını karşılamaktadır.


2019 Yılı Ocak ayında Türkiye’nin ihracat yükünü taşıyan Yabancı araçlar arasında ilk sırada yer alan Bulgaristan taşıma sayısını %1 artırarak 4.974 adet taşıma gerçekleştirmiştir. Hemen ardında yer alan İran ise -%8 düşüş ile 3.321 adet ihracat taşıması gerçekleştirmiştir. Artış gösteren taşıt ülkeleri arasında %22 artış ile Sırbistan dikkat çekmektedir.
İTHALAT TAŞIMALARI
2019 yılı Ocak ayında ithalat taşımalarında genel toplamda -%21 oranında ciddi bir düşüş ile 40.767 adet taşıma gerçekleştirilmiştir. Türk araçları ithalat taşımalarında geçen yılın aynı döneminde göre -%18 düşüş ile Ocak ayında 26.795 adet taşıma, Yabancı araçlar ise -%25 düşüş ile 13.972 adet taşıma gerçekleştirdiler.
İthalat taşıması yapan yabancı araçlarda başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya araçları yoğunluk göstermektedir. Neredeyse tüm yabancı araçların ithal pazarındaki sayıları düşüşe geçmesine rağmen İran araçları %14, Azerbaycan araçları ise %94 artış sağlamışlardır.

Ocak 2019 döneminde Türk araçlarının ithalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada -%13 düşüş yaşanan 6.150 adet taşıma ile Almanya geliyor. İkinci sıradaki - %1 düşüş ile İtalya, üçüncü sırada ise - %23 düşüş ile Fransa yer almaktadır.
Avrupa ülkelerinden yaptığımız ithalat taşımaları Ocak 2018’de 22.804 adet iken Ocak 2019 döneminde -%13 düşüş ile 19.870 adet olarak gerçekleşmiştir. Tüm Avrupa ülkelerinde düşüş eğilimi olduğu dikkat çekmektedir. BDT ve Orta ülkelerinden ise Ocak 2018’de 4.068 adet iken Ocak 2019 döneminde %2 artışla 4.162 adet olarak gerçekleşmiştir. Artışın önemli bir kısmı Azerbaycan’dan sağlanmıştır. Orta Doğu ülkelerinden ise geçen yılın aynı döneminde göre %53 düşüş yaşanmıştır ve geçen yıl Ocak ayında 5.834 olan ithalat taşıma sayımız 2.758’e gerilemiştir.
BOŞ GİRİŞLER
Türk araçlar ülkeye boş giriş sayılarında düşüş yaşamalarına rağmen, yabancı araçlar ise Türkiye’ye boş giriş sayılarını %37 arttırdılar. Boş giriş yapan yabancı araçların başında %114 artış ve 2.956 adet ile Bulgaristan gelmektedir. Hemen ardından -%15 düşüş ve 1.819 adet ile Gürcistan, %63 artış ve 1.678 adet ile Romanya gelmektedir.

Türk taşımacılar ithalat taşımalarında -%18 oranında düşüş yaşadılar, bu düşüş özellikle Avrupa ülkelerinden boş dönüş sayılarının %64 gibi ciddi bir oranda artmasına sebep oldu, aşağıdaki Tablo’dan da görülebileceği üzere özellikle Batı Avrupa, Doğu Avrupa ve Güney Avrupa ülkelerinde boş dönüş sayılarımız artmıştır. Yabancı araçların Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye boş girişleri ise %81 oranında artış ile Türk araçlarına kıyasla oransal ve sayısal olarak daha fazla artmış durumdadır. Avrupa ülkelerinden yaklaşık 9.000 yabancı araç ülkemize boş giriş yaparak ihraç yükü almaktadır.
Ocak ayında, taşımacılık sektöründe, ithalat taşımalarında yaşanan daralmanın etkisiyle Türk taşımacıları Avrupa’dan dönüş yükü sıkıntısı yaşamıştır. Bunun yanında Avrupalı araçların da ülkemize boş giriş sayılarının artırması ile birlikte Avrupa güzergahında sıkıntılı bir ay geçirilmiştir. BDT ülkelerinden yapılan boş giriş sayısının düşmesi ve gene bu ülkelere yapılan ihracat taşımalarının daha istikrarlı görünmesi ise sevindirici bir durumdur.

TRANSİT TAŞIMALAR
Türkiye üzerinden yapılan transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülmektedir. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlarda ise özellikle İran dikkat çekmektedir. Taşımalar geçen yılın aynı dönemine göre %39 düşüş göstermesine rağmen en yoğun transit taşımayı İran araçları gerçekleştirmektedir. Almanya’nın da Türkiye’yi transit güzergâh olarak kullanmaya başladığı dikkat çekiyor, bu ülkelerin ardından ülkemizi transit güzergâh olarak kullanan ülkelerin başında komşu ülkelerimiz olan Bulgaristan, Gürcistan ve Azerbaycan gelmektedir.
Ocak 2019 Döneminde Türk ve Yabancı araçlarının sınır kapılarında göre ihracat taşıma sayıları
(Mavi: Ro-Ro, Kırmızı: Karayolu, Genel Toplam: 120.828)