UND’nin derlediği verilere göre; Türk araçlarının geçen yılın temmuz ayında 104.367 adet olan ihracat taşıma sayıları 2019 yılı temmuz ayında %7 artış ile 111.527 adet oldu. Türk araçlar geçen yılın aynı dönemine göre ise ocak-temmuz toplamında %4 artış ile toplam 720.146 adet ihracat taşıması gerçekleştirdiler.
Temmuz ayı taşımacılık sayıları üzerinden genel bir değerlendirme yaptığımızda, İhracat yaptığımız önemli Avrupa ülkelerine başta Almanya -5%, İtalya -16% ve Fransa -11% olmak üzere taşıma sayılarımızın düşmesi dikkat çekmektedir. Avrupa ülkelerine toplamda %2 düşüş yaşandı. Orta Avrupa ve Batı Avrupa ülkelerine yapılan taşımalarımız ihracat parametreleri dışında incelendiğinde transit geçiş koridorlarında yaşanan yetersiz geçiş belgesi kotası ve transit taşıma engellemeleri düşüşlerin önemli bir sebebi olmaktadır. Hali hazırda Macaristan belgelerinin kısıtlı olması ve güzergâh üzerindeki ülkelerde transit geçiş belgesi sorunları sebebiyle taşımalar farklı güzergahlar üzerinden yüksek maliyetlerle yapılmak durumunda kalmaktadırlar.
Türki Cumhuriyetlere yapılan ihracat taşımalarımız ise önemli derecede arttı. Türki cumhuriyetleri arasında büyük artışın olduğu Özbekistan’a ve büyük bir potansiyele sahip olan Rusya’ya yeterli sayıda geçiş belgemizin olmaması ve Rusya’ya/Rusya’dan yapacağımız taşımalarda vize sorunları yaşanması bölgeye olan ihracatımızın gelişimini engelliyordu, yakın zamanda çözüme kavuşturulan Rusya vizesi, Özbekistan belge sayısının arttırılması ve Rusya’nın Ukrayna’ya getirdiği transit yasağına çözüm üretilmesinin olumlu etkilerini daha ilk aydan görmeye başladık ve önümüzdeki dönemlerde de bu bölgelere ihracatımızın artarak devam edeceği öngörülmektedir.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıklamasında yer alan 1 Eylül’den itibaren Azerbaycan vizesinin kaldırılacağı yönündeki bilgi de memnuniyetle karşılanmış ve önümüzdeki dönemlerde iki ülke ticareti ve taşımacılığının giderek artacağı yönünde değerlendirilmektedir.
Türkmenistan’ın Tacikistan yüklerine yönelik uygulamaları sebebiyle hem ihracat hem ithalat yönünde beklemeler devam etmektedir. Söz konusu iki ülke arasındaki sorunun düzelmesine yönelik girişimler devam etmekte ve yakın zamanda UND heyetinin de Türkmenistan’a resmi bir ziyareti söz konusudur, Türkmenistan’da yaşanan birtakım sorunlarında çözülmesi durumunda Bölgeye yapılan ticaret hareketlerinde daha fazla artış olacağı değerlendirilmektedir.
Orta Doğu ülkelerinde ise Irak’a, Suriye’ye ve İran’a taşımalar artmış olmasına rağmen Körfez ülkelerine yapılan taşıma sayıları ciddi oranlarda düşüş göstermiştir. Körfez iş birliği ülkelerine yüksek ulaşım maliyetleri ve transit güzergâh sorunları sebebiyle düşüş devam ediyor, açılan Suriye-Ürdün sınır kapısında maliyetlerin fazla olması ve güvenlik sorunları olması sebebiyle Türk taşımacılarca bu alternatif kullanılamamaktadır. Körfez iş birliği ülkeleri ile Türkiye arasında uygun maliyetli bir koridor oluşturulması durumunda taşımaların artması beklenebilir. Orta doğu bölgesine yapılan ihracat taşıma sayılarımızda Ocak-Temmuz toplamında geçen yılın aynı dönemine göre 11% artış yaşandı.
İthalat taşımalarımızda Avrupa ülkelerinden -8% düşüş, Ortadoğu ülkelerinden ise -22% düşüş olmasına rağmen BDT ve Orta Asya ülkelerinden 19% oranında artış olması dikkat çekmektedir. İthalat taşımalarında Ocak-Temmuz toplamında da yaşanan -7% düşüş, taşımacılarımızın dönüş yönünde çok ciddi sorunlarla karşılaştığının göstergesidir. Bu düşüş özellikle Avrupa ülkelerinden boş dönüş sayılarının toplamda %17’ye yakın ciddi bir oranda artmasına sebep oldu, yabancı araçların ise Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye boş giriş sayıları %53 oranında arttı. Ocak-Temmuz 2019 döneminde sadece Avrupa’dan 67.000 adet yabancı araç ülkemize yük almak üzere boş giriş yaptı.
BDT ve Orta Asya ülkelerinden yapılan boş giriş sayısının düşmesi ve gene bu ülkelere yapılan ihracat ve ithalat taşımalarının daha istikrarlı görünmesi olumlu sonuçlardandır. Yapılan incelemelerde ihracat ve ithalat taşımalarımızın Avrupa’dan, Asya ülkelerine doğru yön değiştirdiği görülmektedir. Önümüzdeki dönemlerde Rusya ile iyileştirilen ilişkilerin olumlu etkilerini daha fazla göreceğiz. Çin ile imzalanan karayolu taşımacılığı anlaşmasının ve Özbekistan ile yenilenen karayolu taşımacılığı anlaşmasının da meclisimizden geçmesi ile bölgenin öneminin daha fazla artacağı ve taşıma sayıları ile dış ticaretimizin ciddi oranlarda artacağı ön görülmektedir.
Temmuz 2019 - Değerlendirme Raporu (Detaylı)
Temmuz 2019 - Grafik Raporu
Temmuz 2019 - Tabloları